Σχολείο, ηδονές και οδύνες

1959, Πρώτη Δημοτικού, "Αττικό Λύκειο" στην Κυψέλη,
 με το αγαπημένο Αλφαβητάριο

Στην Πρώτη Δημοτικού είχαμε καρεκλάκια μπαμπού αντί για καρέκλες και μας είχαν μαγέψει. ΄Το άλλο καταπληκτικό πράγμα εκείνη την περίοδο ήταν το αλφαβητάριο με την Άννα, τη Λόλα και το Μίμη. Η Άννα του βιβλίου δεν έμοιαζε καθόλου με την Άννα εμένα,  που φορούσα γυαλιά κι είχα κοντά μαλλιά, αλλά δεν είχε σημασία. Ούτε οι εικόνες με τα μικρά πέτρινα σπίτια κάποιας πολίχνης έμοιαζαν με τις πολυκατοικίες της Κυψέλης όπου ήδη οι περισσότεροι μεγαλώναμε, ήταν όμως τόσο όμορφες που το βιβλίο το ίδιο ήταν σαν  λαχταριστό γλυκό.

Χρόνια αργότερα, όταν πήγε σχολείο ο μεγάλος μου γιος, έμεινα κατάπληκτη με το πόσο αδιάφορο ήταν το πρώτο του βιβλίο. Είχε τίτλο "Η γλώσσα μου", ήταν πνιγμένο στις εικόνες και στις φράσεις, με ζάλιζε ακόμα κι εμένα. Ένα βιβλίο που δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να σου τραβήξει το ενδιαφέρον να το ξεφυλίσεις. Γιατί, πότε και ποιοι αποφάσισαν ότι δεν άξιζε τον κόπο να προκαλούν στα παιδιά ευχαρίστηση τα βιβλία τους;
Κάποια στιγμή κυκλοφόρησε ξανά το δικό μας Αλφαβητάριο, σαν αναμνηστικό. Το αγόρασα, και τα μικρότερα παιδιά μου, πριν πανε σχολείο, το είχαν ξεπατικώσει και αντιγράψει ολόκληρο, τόσο τους γοήτευε. Κι ας ήταν ακόμα πιο απομακρυσμένες οι εικόνες του απο τη δική τους ζωή. Είναι ένα βιβλίο ωραίο, πριν απ' όλα. Δεν ξανάδα άλλο τέτοιο όλα τα χρόνια της σχολικής ζωής τους.
Ήμασταν τυχερή φουρνιά. Εκτός απο το υπέροχο αυτό Αλφαβητάριο στην Α' Δημοτικού, ζήσαμε και την μεταρρύθμιση του Παπανούτσου στα πρώτα χρόνια του Γυμνασίου. Ήταν ένα σύντομο όνειρο. Κάναμε την Οδύσσεια και την Ιλιάδα σε μετάφραση και γράφαμε παρατηρήσεις για τις ψυχολογικές καταστάσεις των ηρώων και τέτοια. Με το που έγινε η χούντα αυτά καταργήθηκαν, μπήκε η αρχαία γλώσσα στο Γυμνάσιο απο την Α΄ και εξοβελίστηκε η ιδέα της ευχαρίστησης απο τη μάθηση της γλώσσας. Ακόμα κι όταν είχαν βγει τα αρχαία απο το Γυμνάσιο, δεν μπόρεσε να μπει ξανά εκείνη η πεποίθηση, ότι η γνώση μπορεί να φέρει χαρά, και η χαρά να φέρει δίψα για νέα γνώση. Όποιος μαθητής κατάφερνε να το νοιώσει αυτό, ας πορευόταν το μοναχικό του δρόμο, το επίσημο σχολείο έγινε κάπως σαν το εκπαιδευτήριο της Κοκτάουν στα "Δύσκολα χρόνια" του Ντίκενς. Χρήσιμες και πρακτικές γνώσεις, όχι φαντασίες και χαρές. Παπαγαλίες επι παπαγαλιών, βασανιστήρια και ανακάτεμα διαφόρων θεωριών παιδαγωγικής. Ας πούμε, δεν θεωρούσαν πια σωστό να βάζουν τα παιδιά να αποστηθίζουν ποιηματάκια. Στο δημοτικό λοιπόν τα σημερινά παιδιά δεν μαθαίνουν απέξω τίποτε, όπως μαθαίναμε εμείς. Στο Λύκειο όμως αποστηθίζουν επιστημονικά βιβλία, όπως την Ιστορία και την Διοίκηση επιχειρήσεων, για να περάσουν τις Πανελλήνιες.
Θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στα σημερινά παιδιά κάτι παραπέρα απο τη μίρλα για τα βιβλία που δεν μοιράστηκαν ακόμα. Τους το χρωστάμε, γιατί θα είναι υποχρεωμένα μια ζωή να δουλεύουν για τις συντάξεις μας.